Τραμπ: Ο βομβαρδισμός των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, το μεγαλύτερο στοίχημά του μεχρι σήμερα

Πολλά θα μπορούσαν να πάνε στραβά για τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Νετανιάχου επιδιώκουν την αποδυνάμωση του Ιράν. Ο Ντόναλντ Τραμπ, ένας αυτοαποκαλούμενος «ριψοκίνδυνος» πρόεδρος, έχει αναλάβει το μεγαλύτερο ρίσκο- όχι μόνο με την πολιτική του φήμη και το μέλλον της Μέσης Ανατολής, αλλά αναμφισβήτητα με ολόκληρη την έννοια της στρατιωτικής επέμβασης ως τρόπο επίλυσης δυσεπίλυτων γεωπολιτικών προβλημάτων.

Εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ πετύχει - και θα υπάρξουν πολλές αντίπαλες ερμηνείες και μετρήσεις επιτυχίας τις επόμενες εβδομάδες - είναι πιθανό να έχει αποδυναμώσει το Ιράν και να έχει μειώσει την παγκόσμια επιρροή ενός καθεστώτος που εδώ και 40 χρόνια υποστηρίζει απειλές κατά της Δύσης. Στη διαδικασία, η προσωπική του εξουσία θα έχει ενισχυθεί και τα επόμενα τρία χρόνια της θητείας του θα είναι ένας θρίαμβος που μπορεί να επιδεινώσει μερικά από τα πιο παρορμητικά του χαρακτηριστικά.

Θα έχει επίσης φέρει τις ΗΠΑ πιο κοντά από ποτέ στον Μπένιαμιν Νετανιάχου, έναν πολιτικό που είναι βαθιά αντιπαθής σε πολλά μέρη του κόσμου για τον τρόπο που το Ισραήλ αντιμετωπίζει τους Παλαιστίνιους και την επίθεσή του στη Γάζα.

Υπό ένα τέτοιο σενάριο, η Αμερική δεν θα είναι αγαπητή, αλλά θα προκαλεί φόβο και από αυτόν τον φόβο θα προκύψει σεβασμός. Μετά τις αποτυχίες των χερσαίων επεμβάσεων και των κατοχών στο Αφγανιστάν μετά την 11η Σεπτεμβρίου και τον πόλεμο στο Ιράκ το 2003, ο Τραμπ θα είχε αποκαταστήσει την αξία της περιορισμένης στρατιωτικής επέμβασης.

Ομοίως, ωστόσο, πολλά θα μπορούσαν να πάνε στραβά. Πολλοί ηγέτες και διπλωμάτες στην Ευρώπη μπορεί κάλλιστα να ελπίζουν ιδιωτικά ότι αυτό ισχύει - όχι επειδή έχουν χρόνο για την ιρανική κυβέρνηση, αλλά επειδή φοβούνται ότι οι μέθοδοι του Τραμπ είναι επικίνδυνες και παραβιάζουν τη συνθήκη μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων και το διεθνές δίκαιο.

Η Κίνα, η οποία έχει μεγάλα συμφέροντα στο Ιράν, θα θέλει να βεβαιωθεί ότι αυτό το επεισόδιο δεν θα οδηγήσει σε έναν μονοπολικό κόσμο. Η Ρωσία θα αντλήσει διδάγματα και είναι ήδη πρόθυμη να αναγνωρίσει τον κίνδυνο μιας νίκης των ΗΠΑ, λέγοντας στο Ιράν ότι είναι πρόθυμη να κάνει περισσότερα για να βοηθήσει την Τεχεράνη να αναπτύξει τις πυρηνικές της δυνατότητες.

Τα κράτη του Κόλπου εκφράζουν επίσης την αγανάκτησή τους για την παρέμβαση του Τραμπ. Άραβες διπλωμάτες δήλωσαν ότι προσπαθούσαν να αντισταθμίσουν την στρατιωτική παρέμβαση του Τραμπ με την εξαιρετική του ομιλία στο Ριάντ πριν από δύο μήνες, στην οποία κατήγγειλε τον τυχοδιωκτισμό του αμερικανικού στρατού. «Τελικά, οι λεγόμενοι «εθνο-οικοδομητές» κατέστρεψαν πολύ περισσότερα έθνη από όσα έχτισαν - και οι παρεμβατικοί παρενέβαιναν σε πολύπλοκες κοινωνίες που ούτε οι ίδιοι δεν καταλάβαιναν», είχε πει ο Τραμπ.

Τα κράτη του Κόλπου φοβούνται ότι θα παρασυρθούν σε πόλεμο. Οι περισσότεροι πίστευαν ότι ένας οξύθυμος Τραμπ έπρεπε να επιτρέψει στο Ιράν το δικαίωμα σε πολύ περιορισμένο εμπλουτισμό ουρανίου, υπό στενή παρακολούθηση του ΟΗΕ. Ως ζήτημα θεωρούνταν εξαιρετικά επιλύσιμο μέσω της υπομονετικής διπλωματίας - του είδους που μόλις είχαν ξεκινήσει οι Ευρωπαίοι.

Ούτε η στρατιωτική σύγκρουση έχει τελειώσει. Μέχρι στιγμής το Ιράν έχει ξεπεραστεί σε αυτόν τον πόλεμο. Είναι όμως πιθανό ο Τραμπ να βρεθεί βυθισμένος σε μια μεγαλύτερης διάρκειας σύγκρουση από ό,τι σκόπευε. Ο Νετανιάχου έχει δείξει μέχρι στιγμής ότι είναι καλύτερος στο να ξεκινάει συγκρούσεις παρά στο να τις τερματίζει. Μόλις εμπλακεί πλήρως στη σύγκρουση με το Ιράν, ο Τραμπ θα πρέπει να την φτάσει μέχρι το τέλος, δεσμευόμενος σε ένα είδος ατελείωτης εξωτερικής σύγκρουσης, την οποία είχε υποσχεθεί στην προεκλογική εκστρατεία ότι θα αποκηρύξει.

Εάν το Ιράν αρνηθεί να υποταχθεί, έχει επιλογές. Θα μπορούσε να εγκαταλείψει τη συνθήκη Μη Διάδοσης, να απελάσει τους επιθεωρητές του ΟΗΕ και να προσπαθήσει να ανοικοδομήσει το πυρηνικό πρόγραμμα κρυφά. Σε περίπτωση που η Τεχεράνη εξακολουθεί να κατέχει μια μέχρι στιγμής κρυφή προμήθεια ουρανίου υψηλού εμπλουτισμού, οι πυρηνικοί επιστήμονες της μπορεί να μπουν στον πειρασμό να προσπαθήσουν να αναζητήσουν μια ακατέργαστη πυρηνική συσκευή. Αυτό θα έδινε στην Τεχεράνη χρόνο να προσπαθήσει να συγκεντρώσει υποστήριξη μεταξύ των πληγέντων συμμάχων της στον Λίβανο, το Ιράκ και την Υεμένη.

Η Σανάμ Βακίλ, ειδικός στη Μέση Ανατολή στο thinktank Chatham House του Λονδίνου, δήλωσε ότι ο ηγέτης των ΗΠΑ αντιλαμβάνεται αυτό το χτύπημα ως μεμονωμένο. «Ο Τραμπ ήταν προσεκτικός, τηλεγράφησε τα χτυπήματα, έστειλε μηνύματα προειδοποίησης στο Ιράν εκ των προτέρων», είπε. «Νομίζω ότι θέλει να τελειώσει αυτό με μια διαπραγμάτευση, με μια συμφωνία και μια συμφωνία που μπορεί να δείξει ότι είναι μια νίκη στην αναχαίτιση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν».

Ωστόσο, μια προσεκτική αποκλιμάκωση μετά από μια τέτοια κλιμάκωση από τις ΗΠΑ είναι γεμάτη κινδύνους. Ο Βακίλ είπε: «Ο πρόεδρος είναι ανυπόμονος και δεν έχει το εύρος ζώνης για παρατεταμένες διαπραγματεύσεις. Οι Ιρανοί θέλουν άρση των κυρώσεων, αλλά δεν ξέρουν πώς μπορούν πλέον να εμπιστεύονται τον Τραμπ, έναν άνθρωπο που λένε ότι τους έχει εξαπατήσει επανειλημμένα».

Το καλύτερο σενάριο είναι το Ιράν να καταλήξει σε συμβολικά αντίποινα, όπως ακριβώς έκανε το 2020, όταν ο Τραμπ διέταξε τη δολοφονία του Κασέμ Σουλεϊμανί, διοικητή του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης. Ο πρόεδρος μπορεί στη συνέχεια να πιέσει το Ισραήλ να τερματίσει τον πόλεμό του και να παροτρύνει το Ιράν να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις για μια νέα πυρηνική συμφωνία. Σε κάθε περίπτωση, ο Αμπάς Αραγκτσί, υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, φάνηκε να μιλάει εκ μέρους ολόκληρης της περιοχής. «Τα γεγονότα σήμερα το πρωί είναι εξωφρενικά και θα έχουν αιώνιες συνέπειες», είπε.

Σχετικές ειδήσεις

• Η επόμενη ημέρα: Τι θα ακολουθήσει μετά τις αμερικανικές επιθέσεις στο Ιράν
• Ο Τραμπ προτείνει αλλαγή καθεστώτος για να «κάνει το Ιράν ξανά μεγάλο»
• Τραμπ: «Πήραμε τη βόμβα από τα χέρια του Ιράν – Ολοκληρωτική νίκη»