Η βίαιη αποκαθήλωση του Μακρόν σε δημόσια θέα και το αρχαίο μοτίβο

Στις κοινωνίες όπου οι ηγέτες ανέρχονται μέσω της εικόνας, συνήθως πέφτουν με τον ίδιο τρόπο. Δημόσια και με θόρυβο. Δεν χρειάζεται ούτε πόλεμος ούτε επανάσταση για να δεις έναν πολιτικό να καταρρέει.

Η αποκαθήλωση, στην αρχαιότητα, ήταν τελετουργική. Στην αρχαία Αθήνα, η δύναμη του πολιτικού ενίοτε κατέρρεε όχι από κάποια στρατιωτική ήττα αλλά από σκάνδαλα της εποχής και από την κόπωση του Δήμου απέναντι στο πρόσωπό του και με τη διαδικασία του εξοστρακισμού. Ο Θεμιστοκλής, ο ήρωας και ιθύνων νους της ναυμαχίας της Σαλαμίνας καταλήγει εξόριστος. Ο Αλκιβιάδης, χαρισματικός και αλαζόνας, πέφτει θύμα των ίδιων των εντυπώσεων που δημιούργησε.

Σήμερα, η πτώση δεν γίνεται με «όστρακα». Γίνεται με βίντεο και εικόνες σε δημόσια θέα και παγκόσμια μετάδοση.

Ο Εμανουέλ Μακρόν, ο άλλοτε επίδοξος ηγέτης της Ευρώπης, βλέπει μέσα σε λίγες εβδομάδες τη δημόσια εικόνα του να ξεφτίζει με γεωμετρική πρόοδο σε δημόσια θέα με το Élysée να αναγκάζεται να βγάλει δύο φορές ανακοίνωση.

Ένα τρένο, μια συνάντηση, ένα τραπέζι. Ένα λευκό αντικείμενο που κάποιοι εκλαμβάνουν ως «σακουλάκι». Η εικόνα κυκλοφορεί, η αμηχανία με τις νευρικές κινήσεις των πρωταγωνιστών είναι έκδηλη και τα σενάρια παίρνουν «φωτιά». Λίγες ημέρες αργότερα, στην παγκόσμια μετάδοση, ο Ερντογάν του κρατά επιδεικτικά το δάχτυλο, σαν σε σιωπηλή επίδειξη κυριαρχίας και μετά από λίγο εικονίζεται να γελάει. Και στο Βιετνάμ, η Μπριζίτ, η σύντροφός του, η Πρώτη Κυρία τον χαστουκίζει στο πρόσωπο χωρίς να γνωρίζει ότι οι κάμερες καταγράφουν. Τα στιγμιότυπα δεν είναι τραγικά. Είναι γελοία. Και γι’ αυτό, καταδικαστική για τον ίδιο.

Ο Μακρόν, που βρίσκεται ήδη σε δεινή πολιτική θέση δεν ηττάται από θεσμούς ή αντιπάλους. Ηττάται από την ίδια την αφήγηση που καλλιέργησε ο ίδιος και τον ανέδειξε: την τελειότητα, τη βεβαιότητα, το αψεγάδιαστο της ισορροπίας.

Στο εσωτερικό, ο Μακρόν επιβιώνει χωρίς να κυβερνά. Μετά τις πρόωρες εκλογές του 2024, η Βουλή είναι κατακερματισμένη, οι κυβερνήσεις του πέφτουν διαδοχικά, και ο ίδιος παρακολουθεί την εξουσία να φεύγει από τα χέρια του. Ο Γάλλος πρόεδρος εξακολουθεί να κατοικεί στο Élysée, αλλά το βάρος του θεσμικού του ρόλου έχει αδειάσει.

Η αποδυνάμωση του Γάλλου προέδρου δεν είναι πια μόνο θέμα ποσοστών ή κοινοβουλευτικής αριθμητικής. Είναι ζήτημα συμβολικής εξουσίας. Όταν το πρόσωπό σου γίνεται αντικείμενο ειρωνείας, όταν δεν εμπνέεις ούτε φόβο ούτε θαυμασμό, αλλά χλεύη και απαξίωση, τότε το πολιτικό κεφάλαιο έχει εξαντληθεί.

Όπως και στην αρχαιότητα, έτσι και τώρα, ο ηγέτης που αδυνατεί να διαχειριστεί τη δημόσια φθορά του, δεν αντιμετωπίζει απλώς δυσκολίες. Ξεθωριάζει και εν προκειμένω αποκαθηλώνεται βίαια.

Σχετικές ειδήσεις

• Η απάντηση Μακρόν για το χαστούκι από την Μπριζίτ: «Ένα αστείο ήταν, δεν καταστράφηκε ο κόσμος...»
• Μπριζίτ και Εμανουέλ Μακρόν: Από τους όρκους αγάπης στο δημόσιο χαστούκι
• Αποκάλυψη Μακρόν: Ο Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζει σύντομα «ανταλλαγές» με τους Ρώσους